Editorial Travel

Μεγάλες συναντήσεις: Παρέα με τον Καραβάτζο στη Βαλέτα

Πολλές φορές αναρωτιέμαι πως γίνεται στον κόσμο να υπάρχει ακόμη τόση ομορφιά. Μέρα με τη μέρα καταστρέφουμε τη γη που πατάμε χωρίς να δημιουργούμε πια αξιόλογα έργα και πράξεις που θα μείνουν και στις επόμενες γενιές. Φυσικά υπάρχουν και εξαιρέσεις αλλά είναι δυστυχώς ελάχιστες.

Πολλές φορές αναρωτιέμαι πως γίνεται στον κόσμο να υπάρχει ακόμη τόση ομορφιά. Μέρα με τη μέρα καταστρέφουμε τη γη που πατάμε χωρίς να δημιουργούμε πια αξιόλογα έργα και πράξεις που θα μείνουν στις επόμενες γενιές. Φυσικά υπάρχουν και εξαιρέσεις αλλά είναι δυστυχώς ελάχιστες.

 “Ο αποκεφαλισμός του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή” 
(λάδι σε καμβά, 70 cm × 520 cm, 1608 ).

Συζητώντας κάποια στιγμή με μια καθηγήτρια φιλοσοφίας, σκεφτήκαμε και οι δυο ταυτόχρονα πως οι εποχές που ζούμε θα μπορούσαν να περιγραφούν άνετα ως Μεσαίωνας. Ναι, Μεσαίωνας. Αποθεώνουμε κενά είδωλα, κάπου πάντα στον πλανήτη μαίνεται πόλεμος, η κλιματική αλλαγή καταστρέφει σιγά σιγά τη γη και οι ηγέτες αυτής, να μην αναλαμβάνουν δράση. Για να μην αρχίσω με το ότι ο κόσμος πεινάει και το άτομο εκμηδενίζεται σαν το απόλυτο τίποτα και στον αντίποδα το χρήμα εξυψώνεται.

Κείμενο: ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΚΟΝΔΡΑΝΗ

Τουλάχιστον μέσα σε όλη αυτή την κατάσταση έχουμε ακόμη να θαυμάζουμε τις ομορφιές του παρελθόντος όσο ακόμη βρίσκονται στη θέση τους.
Εδώ και αρκετό καιρό ήθελα να επισκεφτώ τον πίνακα που είναι ζωγραφισμένος στον καθεδρικό ναό του Αγίου Ιωάννη στη Βαλέτα δια χειρός Μικελάντζελο Μερίτζι ντα Καραβάτζο (1571-1610) “Ο αποκεφαλισμός του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή” (λάδι σε καμβά, 70 cm × 520 cm, 1608 ). Το μοναδικής αξίας έργο που ο ζωγράφος, που αποθέωσε το μπαρόκ στιλ, έβαλε την υπογραφή του.
Για τους λάτρεις των τεχνών, όταν συναντούν πρώτη φορά ένα έργο που το έχουν μελετήσει διεξοδικά, το να το δουν ζωντανό μπροστά τους είναι μια συγκινητική στιγμή.

Την πρώτη φορά που είδα το έργο «Σχολή των Αθηνών” του Ραφαήλ στο Βατικανό ένιωσα πως ο χρόνος σταμάτησε. Όλο το ζωντανό μελίσσι ανθρώπων τριγύρω μου ξαφνικά σίγησε και αισθάνθηκα κομμάτι του πίνακα. Δεν υπήρχαν λόγια για να περιγράψω το συναίσθημα. Ήμουν εκστασιασμένη. Πως είναι δυνατόν να υπάρχει τόση ομορφιά σε αυτόν τον κόσμο και μάλιστα τόσων χρόνων μακριά κι όμως να βρίσκεται ακόμη τόσο κοντά .

Κάθε φορά που βλέπω ένα έργο τέχνης από κοντά, που το μελετώ καιρό, συγκινούμε. Η προσμονή, η ένταση, η τόση ομορφιά που τελικά αποκαλύπτεται μπροστά μου με παραλύουν.


Μεγάλες συναντήσεις

Κάτι ανάλογο έπαθα και με τον πίνακα του Καραβάτζο. Όταν μπήκα στον κυρίως ναό, τεράστιος και σχεδόν ολόκληρος στο χρώμα του χρυσού, εντυπωσιακός και μεγαλοπρεπής, ένιωσα μια προσμονή. Μια ένταση να φύγω από εκείνο το μαγικό μέρος των Ιπποτών και να πάω να αντικρίσω αυτό για το οποίο ήρθα. Τον αποκεφαλισμό του Ιωάννη.
Ο πίνακας θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της δυτικής τέχνης και μόλις τον είδα για πρώτη φορά, το συναίσθημα της προσμονής υποχώρησε και έδωσε τη θέση του στο δέος και στην ηρεμία.

Ένα τεχνητό φως φώτιζε το έργο και τόνιζε ακόμη περισσότερο τα χρώματα του. Μαύρο, κόκκινο και ζεστό κίτρινο με τη χρήση του κιαροσκούρο (που ο καλλιτέχνης απογείωσε) τονίζεται ιδιαίτερα ο δραματικός χαρακτήρας της σύνθεσης. Το έργο που ζωγραφίστηκε στη Μάλτα, ήταν παραγγελία των Ιπποτών της -στο σώμα των οποίων για λίγο ανήκε ο καλλιτέχνης- για το ιερό του καθεδρικού ναού του Αγίου Ιωάννη. Παρατηρώντας το έργο, δεν μπορείς να ξεφύγεις από αυτό, καθώς η αίσθηση που σου δημιουργείτε είναι πως κυριαρχεί στο χώρο. Το θέμα και το μέγεθος του σε συνεπαίρνουν.

Ο καλλιτέχνης απέδωσε μέσα σε ένα σκούρο φόντο το θέμα του φωτίζοντας το στα σωστά σημεία όπως μόνο αυτός ήξερε ιδιαίτερα να κάνει και ακόμη και σήμερα έπειτα από τόσα χρόνια δημιουργεί ανάμεικτα συναισθήματα, καθηλώνοντας το κοινό. 

 «St. Jerome Writing» (λάδι σε καμβά, 117x157cm, 1607-1608)

Ακριβώς απέναντι βρίσκεται ακόμη ένα έργο του ιδίου, ο πίνακας “St. Jerome Writing” αλλά απορροφήθηκα τόσο πολύ από τον “Αποκεφαλισμό” που ο άλλος πίνακας “έσβησε” εντελώς! Αλλά είναι επίσης εξαιρετικός και αυτός.
Μια επίσκεψη στον ναό που από την πρόσοψη του εξωτερικά δεν μπορείς να καταλάβεις τι θα αντικρίσεις μέσα, αξίζει και με το παραπάνω. Η είσοδος είναι στα 10 ευρώ.

 Λεπτομέρειες από το εσωτερικό του ναού: 

Σχολιάστε